Populacyjne programy profilaktyczne, których celem jest wczesne wykrywanie raka piersi i raka szyjki macicy trwają nieprzerwanie od wielu lat. Od połowy ubiegłego roku nie są już jednak koordynowane przez specjalnie powołane do tego ośrodki wojewódzkie. Teraz za realizację odpowiadają konkretne pracownie mammograficzne i gabinety lekarskie.
Ta zmiana mogła się przyczynić do pogorszenia wyników. Najnowsze dane wskazują, że mammografię wykonało nieco ponad 42 procent uprawnionych kobiet, a cytologię - ponad 26 procent. A i tak Zachodniopomorskie jest w czołówce krajowej. W profilaktyce raka piersi - na 6. miejscu, a w prewencji raka szyjki macicy - na miejscu 2.
Na razie wyniki są nieco słabsze. Wciąż jednak widać, że są powiaty, w których świadomość i chęć do badania jest większa, i takie, w których wynik jest wyraźnie poniżej średniej.
- W województwie w realizacji programu wczesnego wykrywania raka piersi najlepiej wypadają: powiat pyrzycki (49,56%), powiat drawski (48,86%), i Świnoujście (48,73%) - informuje Małgorzata Koszur, rzeczniczka prasowa ZOW NFZ w Szczecinie. - Najniższy procent realizacji programu jest w powiatach: szczecineckim (31,52%), w Szczecinie (37,42%) oraz w powiecie białogardzkim (37,86%). W programie profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy, najwięcej przebadanych kobiet jest w powiatach: białogardzkim (33,86%), pyrzyckim (32,95%) i drawskim (32,7%). Najgorsze wyniki mają powiaty: kamieński (16,76%), kołobrzeski (18,72%) i choszczeński (19,06%).
Każda kobieta ma jednak prawo do bezpłatnej mammografii i cytologii, niezależnie od wieku. Panie spoza grup objętych profilaktycznymi programami populacyjnymi muszą mieć skierowanie od specjalisty (na mammografię) lub mogą skorzystać z cytologii w ramach porady u ginekologa. Te między 50 a 69 rokiem życia mają prawo do bezpłatnej (bez skierowania) mammografii (raz na 2 lata), a panie między 25 a 59 r. życia - do bezpłatnej cytologii, także bez skierowania.
(sag)
Fot. Robert STACHNIK (arch.)
