Mieli być wyklęci, dziś o nich pamiętamy

W Szczecinie o żołnierzach antykomunistycznego podziemia niepodległościowego przypominał Marsz Wyklętych. Z powodu epidemii nie można go zorganizować w tym roku. Fot. Marta Teszner  

W poniedziałek, 1 marca, świętujemy Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych". W Szczecinie w obchody zaangażowane są Porozumienie Środowisk Patriotycznych oraz Instytut Pamięci Narodowej. 

Wszystko zacznie się od kameralnego wydarzenia bez udziału publiczności. Na terenie aresztu przy ul. Kaszubskiej zostanie odsłonięty mural "Kaszubska 28". Zrobią to wojewoda zachodniopomorski Zbigniew Bogucki, dyrektor szczecińskiego IPN dr Paweł Skubisz oraz dyrektor aresztu ppłk Radosław Jaźwiński.

Na 16.30 zaplanowano złożenie kwiatów pod tablicą pamiątkową znajdującą się na budynku Komendy Wojewódzkiej Policji przy ul. Małopolskiej 47. O g. 17 uroczystości przeniosą się Kaplicy Armii Krajowej w katedrze. O g. 17.30 rozpocznie się apel pamięci na skweru Narodowych Sił Zbrojnych przy ul. Kaszubskiej 28. O g. 18 odbędzie się msza święta w intencji podziemia niepodległościowego w Kościele Garnizonowym pw. Św. Wojciech przy pl. Zwycięstwa 1. 

Ale to nie wszystko. IPN przygotował wirtualną paczkę edukacyjną - do pobrania ze strony internetowej Instytutu - zawierającą wiele materiałów na temat osób walczących z komunizmem po 1945 roku. Jeden z artykułów poświęcony jest majorowi Zygmuntowi Szendzielarzowi ps. "Łupaszko", najbardziej znanemu bohaterowi oporu wobec nowego reżimu, którego ciało zidentyfikowano dzięki szczecińskim genetykom kierowanym przez prof. Andrzeja Ossowskiego - co umożliwiło zorganizowanie mu państwowego pogrzebu. 

Piotr Szubarczyk pisze o "Łupaszcze" tak: "Wśród licznych dowódców powojennej partyzantki antykomunistycznej jego postać wybija się jak symbol walki o Polskę „wolną i czystą jak łza”. Byli tacy, co mieli więcej podkomendnych, i tacy, co dłużej walczyli niż on, ale to przed nim „wiał czerwony cham” i to na jego imienia dźwięk drżeli ubecy. I to jemu urządzono pokazowy proces w Warszawie, transmitowany przez radio na całą Polskę, i to on i jego żołnierze byli przez lata przedmiotem szczególnie zapiekłej kampanii nienawiści i kłamstw. Lektor wyjaśniał, że sądzi się „bandytę” i „krwawego zbira”. W wielu przypadkach skutki propagandy są widoczne do dziś. Wyrok śmierci, a raczej zbrodnia sądowa, na majorze oraz na ppłk. Antonim Olechnowiczu „Pohoreckim” (ostatnim komendancie ośrodka wileńskiego AK), kpt. Henryku Borowskim „Trzmielu” i por. Lucjanie Minkiewiczu „Wiktorze” wykonano na schodach piwnicy więzienia mokotowskiego 8 lutego 1951 roku".©℗

(as)