W piątek szczeciński oddział Instytutu Pamięci Narodowej organizuje uroczystości z okazji przypadającego 1 marca Międzynarodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Dodatkowe wydarzenia przygotował także Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.
O godz. 11 rozpoczną się uroczystości przy Areszcie Śledczym przy ul. Kaszubskiej 28. Znajduje się tu tablica upamiętniająca przetrzymywane i zamordowane w budynku więzienia osoby w latach 1945-1956.
O godz. 12 rozpocznie się uroczystość pod tablicą upamiętniającą żołnierzy podziemia niepodległościowego przy Komendzie Wojewódzkiej Policji w Szczecinie przy ul. Małopolskiej 47. W tym miejscu w latach 1945-1956 mieścił się Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego oraz Wojewódzki Urząd do spraw Bezpieczeństwa Publicznego, gdzie przetrzymywani i torturowani byli żołnierze podziemia niepodległościowego.
W uroczystościach tych wezmą udział przedstawiciele wojska i służb mundurowych, duchowieństwo i organizacje społeczne. Asystę honorową przy budynku Aresztu Śledczego wystawi 12 Szczecińska Dywizja Zmechanizowana.
Z kolei ZŻNSZ zaprasza na apel pamięci obok Aresztu Śledczego (g. 16.45), marsz, który wyruszy spod aresztu (g. 17.10), uroczystą mszę św. w Kościele Garnizonowym (g. 18) oraz uroczysty koncert orkiestry wojskowej (g. 19).
A w piątek 7 marca o g. 17 w "Przystanku Historia" na Bramie Portowej rozpocznie się pokaz filmu o losach por. Edwarda Ciupaka ps. "Mały" - ostatniego żyjącego partyzanta z oddziałów leśnych majora Hieronima Dekutowskiego "Zapory".
Powojenna konspiracja niepodległościowa była – aż do powstania "Solidarności" – najliczniejszą formą zorganizowanego oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej władzy. W roku największej aktywności zbrojnego podziemia - 1945, działało w nim bezpośrednio 150-200 tysięcy konspiratorów, zgrupowanych w oddziałach o bardzo różnej orientacji. Dwadzieścia tysięcy z nich walczyło w oddziałach partyzanckich. Kolejnych kilkaset tysięcy stanowili ludzie zapewniający partyzantom aprowizację, wywiad, schronienie i łączność. Doliczyć trzeba jeszcze około dwudziestu tysięcy uczniów z podziemnych organizacji młodzieżowych, sprzeciwiających się komunistom. Łącznie daje to grupę ponad pół miliona ludzi tworzących społeczność Żołnierzy Wyklętych. Ostatni „leśny” żołnierz ZWZ-AK, a później WiN – Józef Franczak „Laluś” zginął w walce w październiku 1963 roku.
3 lutego 2011 roku Sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu dnia 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
(as)
Szczecin stara się kultywować pamięć żołnierzy powojennej konspiracji niepodległościowej.
