Dziedzictwo poniemieckiej fabryki w Policach

Prof. Grzegorz Kiarszys i mgr Maksymilian Dzikowski opowiedzą o dziedzictwie kulturowym niemieckiej fabryki benzyny syntetycznej w Policach. fot. Agata JANKOWSKA  

Wykład pt. „Fabryka syntetycznych paliw płynnych Hydrierwerke Pölitz AG i jej materialne dziedzictwo. Totalitarne krajobrazy w świetle teledetekcji archeologicznej” odbędzie się w czwartek 17 kwietnia o godz. 18 w Mierzynie. Wygłoszą go prof. Grzegorz Kiarszys oraz Maksymilian Dzikowski.

Hydrierwerke Pölitz AG była fabryką syntetycznych paliw płynnych o strategicznym znaczeniu dla nazistowskiej machiny wojennej. Teren otaczający zakład był silnie zmilitaryzowany, znajdowały się w nim liczne stanowiska artylerii przeciwlotniczej, stacje radarowe, generatory dymu, balony zaporowe, schrony i okopy. W celu zapewnienia niezbędnej niewolniczej siły roboczej w otoczeniu fabryki Niemcy zorganizowali system obozów pracy przymusowej, obozy karne oraz filie obozów koncentracyjnych. Hydrierwerke, niemal od początku swojego funkcjonowania była celem bombardowań alianckich, które spowodowały znaczne zniszczenia zakładu oraz pobliskich miejscowości. Całościowy obraz regionu dopełniały zatem zrujnowane osiedla i infrastruktura cywilna, zniszczone gospodarstwa rolne, wszechobecne kratery po bombach oraz zdewastowane środowisko naturalne. Po wojnie burzliwa przeszłość Hydrierwerke Pölitz AG ulegała stopniowemu zacieraniu.

Zainteresowanie historią tego miejsca ożyło ponownie w pierwszej dekadzie XXI wieku, przede wszystkim za sprawą działań lokalnych entuzjastów zrzeszonych w stowarzyszeniu SKARB. Prezentacja będzie miała dwa podstawowe cele naukowe.  To przedstawienie potencjału poznawczego teledetekcji archeologicznej, w tym analiz zwiadowczych zdjęć wykonanych przez 8. Armię Lotniczą USA w badaniach krajobrazów konfliktów. W tym aspekcie będzie to propozycja odejścia od historii zdarzeniowej na rzecz narracji zorientowanej na przekształcenia krajobrazu kulturowego. Drugim celem jest omówienie wybranych praktyk i strategii społecznych związanych z odnoszeniem się do materialnego dziedzictwa Hydrierwerke Pölitz AG.

Prof. Grzegorz Kiarszys - dr hab., prof. US, pracuje w Katedrze Archeologii Uniwersytetu Szczecińskiego. Studiował archeologię w Instytucie Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 2005 roku był zatrudniony przez Polski Kontyngent Wielonarodowej Dywizji Centrum-Południe, w grupie CIMIC na stanowisku Specjalisty do Spraw Archeologii i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego w polskiej strefie odpowiedzialności w Iraku.
W latach 2006-2008 uczestniczył w wykopaliskach archeologicznych w Irlandii, a następnie w Irlandii Północnej.

Maksymilian Dzikowski - w 2021 r. ukończył archeologię, a w 2022 r. studia na kierunku menedżer dziedzictwa kulturowego na US. Obecnie jest doktorantem Szkoły Doktorskiej US, a pracę pisze pod kierunkiem promotora, prof. Grzegorza Kiarszysa. Zatrudniony w Międzynarodowym Ośrodku Badań Interdyscyplinarnych w Kulicach, gdzie aktualnie realizuje polsko-niemiecki projekt pt. "Hop w pradzieje", przygotowany i realizowany z dr Martą Chmiel-Chrzanowską (Katedra Archeologii US).

Wykład odbędzie się na Zachodniopomorskim Uniwersytecie Ludowym (ul. Wielecka 13B, Mierzyn). Wstęp jest bezpłatny.

(K)