Będą nowe nazwy ulic

Ulicy Obrońców Stalingradu w Szczecinie nie będzie. Fot. Robert Stachnik  

W Szczecinie zamiast ulicy Zygmunta Felczaka powinna być ul. Wacława Felczaka, a ulicę gen. Aleksandra Zawadzkiego powinna zastąpić ulica Tadeusza "Zośki" Zawadzkiego - to niektóre z rekomendacji radnych ze wspólnego posiedzenia komisji kultury oraz komisji bezpieczeństwa publicznego i samorządności Rady Miasta. Ogółem zmienią się nazwy - albo uzasadnienia nazw - czternastu ulic. Z mapy miasta znikną także ulice 26 Kwietnia oraz Obrońców Stalingradu, choć na razie nie ma zgody, jacy będą nowi patroni tych miejsc. 

Nowe nazewnictwo wymusza na samorządach ustawa o dekomunizacji przestrzeni publicznej. Listę miejsc, które podlegają rygorom ustawy, opracowuje dla magistratu Instytut Pamięci Narodowej.

- Zmiana ul. 26 Kwietnia jest kontrowersyjna - ocenił Robert Stankiewicz, radny PiS-u. - Może spotkać się z dużym oporem mieszkańców. W zdobywaniu Szczecina brały udział także jednostki polskie.

- 26 kwietnia to było nowe otwarcie, otwarcie okresu sowieckiej okupacji - argumentował Paweł Skubisz, dyrektor szczecińskiego IPN-u. - Administracja polska instaluje się 28 kwietnia i jeśli chcemy to upamiętnić, to właśnie tą datą. Chciałbym zwrócić uwagę na pewną potrzebę wrażliwości. Dla wielu ludzi, w pierwszej kolejności dla żołnierzy Armii Krajowej, 26 kwietnia oznacza początek działania machiny terroru.

Dyrektor dodawał, że daty, które odnoszą się do zdobycia Polski przez Armię Czerwoną, będą podlegały dekomunizacji nie tylko w Szczecinie. Na Pomorzu jest kilkanaście lub kilkadziesiąt miejscowości, w których ta zmiana się dokona lub dokonuje.

- 26 kwietnia to bardzo ważna data w historii miasta, ale to nie oznacza, że należy ją upamiętniać w nazwach ulic - mówił Paweł Knap z IPN-u. - Przeciwnicy zmiany mówią, że gdyby nie 26 kwietnia, to by Szczecin nie był polski. Jeżeli mielibyśmy stosować taki ciąg przyczynowo-skutkowy, to w granicach miasta powinna być ulica 17 września 1939 roku albo 1 września 1939 roku.

Sporo dyskutowano także o ul. Obrońców Stalingradu.

- W uzasadenieniu IPN-u jest napisane, że zwycięstwo pod Stalingradem spowodowało, że Stalin w ramach koalicji antyhitlerowskiej wzmocnił swoją pozycję i w związku z tym Polska znalazła się tam, gdzie się znalazła, co jest prawdą oczywiście - opowiadał Paweł Bartnik, radny PO. - Ale trzeba uwzględnić kontekst. A kontekst jest taki, że jest połowa wojny, obóz w Oświęcimiu, w Brzezince, w Sobiborze, na Majdanku - te obozy działają. Polscy są wywożeni na roboty, są łapanki, Polska nie istnieje. Jaka była alternatywa? Gen. Paulus miał wygrać i to by było lepiej dla Polski? No nie. Pisanie, że to kiepsko, że Stalin wygrał, nie podoba mi się do końca. Obozy były straszne jednak.

- W wymiarze dużej historii to zwycięstwo oczywiście przyczyniło się do upadku koalicji hitlerowskiej, ale dla Polaków, w wymiarze narodowym, to początek kolejnej okupacji - odpowiadał Paweł Skubisz.

Radni zgodzili się z Instytutem, że z mapy Szczecina powinny zniknąć ulice: Zygmunta Berlinga, Dąbrowszczaków, Lucjana Szenwalda, Przodowników Pracy, Mariana Walczaka oraz Andrzeja Benesza. W przypadku niektórych nazw wystarczy zmiana uzasadnienia. Tak będzie w przypadku ulic: 9 Maja, Młodzieży Polskiej oraz Samopomocy Chłopskiej oraz al. Wyzwolenia.

A koszt zmian? Przykład: przy ul. 26 Kwietnia zameldowanych jest 2739 osób. Miasto szacuje koszt wymiany dowodów rejestracyjnych na 51,999,20 zł, a wymiany praw jazdy - na 97,035,70 zł.

Podczas posiedzenia pojawiły się też głosy sceptyczne.

- Jestem przeciwny zmianom - mówił Władysław Dzikowski z klubu Bezpartyjni. - Jeśli cokolwiek zmieniamy, powinniśmy robić to zgodnie z wolą mieszkańców, a nie że, w cudzysłowie, jeden nawiedzony wymyślił szybką zmianę, a teraz inni chcą przypodobać się pryncypałom.

- To, co teraz robimy, to kompletna strata czasu - stwierdził Wojciech Dorżynkiewicz, radny niezrzeszony. - To Szczecina w ogóle nie rozwija.

Sprawa ulic 26 Kwietnia oraz Obrońców Stalingradu ma rozstrzygnąć się podczas kolejnego posiedzenia w poniedziałek (12 czerwca). Jeśli radni nie zaproponują nowych nazw ulic, lista Instytutu trafi do wojewody, i to on, zamiast szczecińskiego samorządu, wprowadzi zmiany. ©℗

Alan Sasinowski

Podpis: Ulicy Obrońców Stalingradu w Szczecinie nie będzie.

Fot. Robert Stachnik