75 lat Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów

Na 75-lecie działalności TSKŻ przygotowano wiele wydarzeń, w tym mini reunion Marca 68 roku. Fot. Agata JANKOWSKA  

Organizacja, która od wielu dekad podtrzymuje żydowskie tradycje i przypomina historię polskich Żydów, będzie niebawem obchodzić ważną rocznicę. Z tej okazji szczeciński oddział TSKŻ przygotował ciekawy program obchodów.

Jednym z wydarzeń, jakie będą towarzyszyć jubileuszowi, będzie mini-reunion emigracji Marca 68 roku. Odbędzie się on na początku września, a udział w nim zadeklarowało 70 osób.

– Nasza organizacja jako jedyna działa nieprzerwanie i pod tym samym szyldem od 1950 roku. Pomimo przyjętej przez państwo polskie polityki etnicznej wobec mniejszości żydowskiej, której efektem był dramat Marca'68 - TSKŻ, funkcjonuje do chwili obecnej – mówi Róża Król, przewodnicząca Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów Oddział w Szczecinie. – Jest to dla nas szczególnie ważne, że wciąż nasze koleżanki i koledzy, pomimo wieku, chcą odwiedzić nasze miasto i wspólnie uczcić jubileusz – podkreśla przewodnicząca.

TSKŻ, oprócz zjazdu mini-reunion'68, planuje także inne działania towarzyszące: wykłady, wydarzenia edukacyjne i kulturalne. Przygotowuje również publikację poświęconą 75-leciu istnienia towarzystwa. Nie zabraknie wydarzeń artystycznych - będą to spotkania poetycko-muzyczne poświęcone Eliaszowi Rajzmanowi – poecie i działaczowi TSKŻ, Pawłowi Gruenspanowi – kompozytorowi i długoletniemu członkowi TSKŻ oraz wybitnej poetce Annie Frajlich.

W planach są także wycieczki śladami żydowskich miejsc pamięci.

Szczeciński oddział Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Szczecinie powstał w 1950 roku. Na jego czele stała żydowska poetka Hadasa Rubin. Jednym z założeń organizacji w tamtym czasie było krzewienie internacjonalizmu, patriotyzmu oraz walka z nacjonalizmem i syjonizmem wśród ludności żydowskiej. TSKŻ było organizacją laicką. Od początku swojej działalności dawała możliwość spotkania z żydowską kulturą i językiem. W latach 50. XX wieku działalność TSKŻ skierowana była także do młodzieży, powstała także osobna sekcja młodzieżowa. W Szczecinie powstał wtedy zespół bigbeatowy następcy tronów. Działalność towarzystwa skupiała się przede wszystkim na kulturze żydowskiej: na organizacji obchodów powstania w getcie warszawskim, na spotkaniach wokół klasyków literatury żydowskiej itp. W latach 1967-1969 antysemicka nagonka spowodowała, że wielu szczecińskich Żydów, w tym członków TSKŻ, wyemigrowało z Polski. Działalność towarzystwa została w tamtym czasie mocno ograniczona. Do jej wznowienia przyczynił się Eliasz Rajzman. W roku 1989 prezesem TSKŻ został Mikołaj Rozen, a sekretarzem Róża Król, co przyniosło ogromną zmianę w działaniach organizacji. Obecna przewodnicząca Róża Król organizuje wiele inicjatyw naukowych, artystycznych i popularyzatorskich propagujących historię Żydów.©℗

(aj)