Zarówno zbyt silna, jak i zbyt słaba odpowiedź układu odpornościowego jest niekorzystna. Komórki T regulatorowe (Treg) – których rolę opisali tegoroczni nobliści – pełnią funkcję „włącznika-wyłącznika” innych typów komórek odpornościowych – wyjaśniła dr hab. Edyta Brzóska-Wójtowicz, prof. UW.
W poniedziałek Komitet Noblowski ogłosił, że Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzyma troje naukowców - Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell i Shimon Sakaguchi. Prowadzili oni badania dotyczące nabywania tzw. immunotolerancji obwodowej.
Dr hab. Edyta Brzóska-Wójtowicz, badaczka z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, wyjaśniła w rozmowie z PAP, że w organizmie działa wiele rodzajów komórek uczestniczących w odpowiedzi immunologicznej – zarówno tej wrodzonej, jak i nabytej.
- W przypadku zbyt słabej odpowiedzi immunologicznej łatwiej zapadamy na choroby, a komórki nowotworowe mają większe ryzyko rozwoju. Natomiast przy nadmiernej odpowiedzi autoimmunologicznej organizm zaczyna zwalczać własne komórki, co również jest niekorzystne. Najlepiej, gdy mamy homeostazę – równowagę – zaznaczyła Brzóska-Wójtowicz.
Jak dodała, tegoroczni nobliści opisali rolę limfocytów T-regulatorowych w utrzymywaniu tej równowagi. - One współpracują z innymi komórkami odpornościowymi: jednym dają sygnał do działania, inne hamują. W ten sposób regulują intensywność odpowiedzi układu immunologicznego – wytłumaczyła.
Pytana, do jakiej roli społecznej można porównać komórki Treg, wskazała, że przypominają raczej straż miejską niż policję – pilnują porządku, ale nie są główną siłą atakującą.
BREAKING NEWS
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 6, 2025
The 2025 #NobelPrize in Physiology or Medicine has been awarded to Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell and Shimon Sakaguchi “for their discoveries concerning peripheral immune tolerance.” pic.twitter.com/nhjxJSoZEr
Ekspertka wyjaśniła, że laureaci Nobla opisali także gen FOXP3, odpowiedzialny za prawidłowe funkcjonowanie komórek Treg. Jego uszkodzenie prowadzi do ciężkich chorób autoimmunologicznych.
- Doceniona w tym roku wiedza o mechanizmach tolerancji układu odpornościowego jest już ugruntowana w podręcznikach i stanowi podstawę rozumienia chorób autoimmunologicznych. To nie są najnowsze odkrycia, lecz fundamentalne badania podstawowe. Zaskoczeniem jest to, że nagrodzono prace tak dobrze znane, ale jednocześnie absolutnie kluczowe – oceniła ekspertka.
Podkreśliła też, że każdy może wspierać własny układ odpornościowy prostymi działaniami: wysypianiem się, zdrową dietą i regularną aktywnością fizyczną. - Te porady wydają się banalne, ale to właśnie one są podstawą – pomagają utrzymać w dobrej kondycji nasze komórki T-regulatorowe i cały system odpornościowy – dodała prof. Brzóska-Wójtowicz.
