Czasopismo naukowe „Science Advances” opublikowało artykuł o powodziach, który powstał dzięki wspólnym badaniom Uniwersytetu Szczecińskiego i Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu (PIK). Głównym jego autorem jest dr Dominik Paprotny.
Naukowcy przeanalizowali dane dotyczące skutków powodzi w Europie w ciągu siedmiu dekad (1950-2020) i dowiedli, że adaptacja innymi metodami niż strukturalne zabezpieczenia przeciwpowodziowe zmniejszyła od 1950 roku straty gospodarcze o 63 proc., a liczbę ofiar śmiertelnych o 52 proc. Chodzi konkretnie o prywatne działania zapobiegawcze ludności, systemy wczesnego ostrzegania, działalność służb w trakcie powodzi i inne rozwiązania systemowe oraz technologiczne.
„Ochrona przeciwpowodziowa i inne sposoby adaptacji w dużej mierze zniwelowały rosnące ryzyko powodzi wynikające z ekspansji na tereny zalewowe i zmian klimatu na całym kontynencie od 1950 roku. Wrażliwość na powodzie znacznie się zmniejszyła, choć postęp w adaptacji był wolniejszy w ciągu ostatnich 20 lat. Wskazuje to na potrzebę dodatkowych wysiłków, aby zapobiec w przyszłości wzrostowi strat powodziowych spowodowanych zmianami klimatu” – wyjaśnia Dominik Paprotny, ekspert US i badacz PIK.
Według badania straty gospodarcze w Europie spowodowane powodziami i liczba osób nimi dotkniętych wzrosły od 1950 roku o ok. 8 proc. z powodu zmian klimatu. Zespół badaczy przeanalizował 1729 powodzi, które miały miejsce w Europie w latach 1950-2020, porównując dwa scenariusze – bez zmian klimatycznych i społeczno-ekonomicznych oraz z ich uwzględnieniem. Wykorzystując historyczne dane dotyczące szkód, naukowcy byli w stanie również określić zmiany w poziomie ochrony zapewnianej przez zabezpieczenia, takie jak wały przeciwpowodziowe, tamy, systemy wczesnego ostrzegania oraz zmienione przepisy budowlane na przestrzeni czasu.
Ich wyniki pokazują, że ulepszone środki ochronne zmniejszyły podatność na zagrożenia na całym kontynencie – z nielicznymi wyjątkami. Na przestrzeni lat poziom ochrony przeciwpowodziowej poprawił się bardziej w zachodniej i południowej Europie niż we wschodniej i północnej części kontynentu.
Badanie wykazało, że bezwzględne straty gospodarcze wzrosły prawie dwukrotnie – z 37 miliardów euro w latach 1950-1960 do 71 miliardów euro w ciągu ostatniej dekady. Jednak w odniesieniu do Produktu Krajowego Brutto (PKB) badanego obszaru wpływ gospodarczy znacznie zmalał w ujęciu procentowym, osiągając obecnie około jednej trzeciej poziomu z lat 50. XX wieku. Wynika to z faktu, że wzrost gospodarczy od lat 50. XX wieku przewyższył wzrost szkód.
„Możemy ograniczyć szkody poprzez adaptację, ale adaptacja ma swoje granice. Wraz ze wzrostem ocieplenia klimatu zbliżamy się do tych granic”, powiedziała Katja Frieler, badaczka z PIK i współautorka badania, „Ważne jest, aby stale monitorować postępy w adaptacji i skutki zmian klimatycznych oraz szybko ograniczyć emisję gazów cieplarnianych, by zapobiec wzrostowi szkód ze zdarzeń pogodowych”.
(as)
