O ziemiaństwie polskim, jego dziejach, etosie, systemie wartości, oraz o rodach ziemiańskich opowiada wystawa „Europa w rodzinie. Ziemiaństwo polskie w dwudziestym wieku”, otwarta w piątek (7 lipca) w Centrum Dialogu Przełomy w Szczecinie.
Prezentowane są na niej m.in. dzieje takich rodów, jak: Lanckorońscy, Czapscy, Puzynowie, Janta-Połczyńscy, Jackowscy, Lutosławscy, Radziwiłłowie, Pileccy, Raczyńscy. Wystawa mówi o rozwoju ziemiaństwa i o jego zniszczeniu w latach okupacji hitlerowskiej, a potem w czasach Polski Ludowej, gdy ziemian wywłaszczono, odbierając im majątki. Po 1990 r. ich potomkowie mogli odzyskiwać rodowe siedziby.
Wystawa prezentowana była dotychczas w Senacie RP, w Ośrodku Pamięć i Przyszłość i w pałacu w Jaszunach koło Wilna na Litwie. Została przygotowanej przez piony edukacyjne oddziałów Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu i Warszawie oraz Polskie Towarzystwo Ziemiańskie. Jej kuratorką jest dr Agnieszka Łuczak. W Centrum Dialogu Przełomy będzie czynna do 31 sierpnia.
(b) Fot. Robert Stachnik
REKLAMA
REKLAMA
Komentarze
waraga
2017-07-12 09:37:39
Tylko, że Wańkowicz większość książek napisał ze słyszenia, z opowiadań. Był reporterem, kronikarzem a życia na wsi nie znał. Poza tym, każda wieś ma swój mikroklimat, swoją kulturę, nawet swoje powiedzenia i zwyczaje.
Quistorp
2017-07-11 10:31:28
Do waraga. Dzięki! Jednak przebrnąłeś moje"wypociny" Zaglądając do Melchiora Wańkowicza "Szczenięce lata", tam jest bardziej krwisto opisane gnębienie chłopa. Tego w tak skrótowej formie tu na portalu nie da się łatwo ująć.
Mirek
2017-07-10 19:49:37
Ziemiaństwo było ostoją narodowych tradycji w trudnych czasach zaborów. Dla mnie jednak to marna pociecha, bo uważam, że nie musiało dojśc do rozbiorów. Polska była żle rządzona a odpowiada za to szlachta, która była warstwą wiodącą w społeczeństwie. To właśnie studzi mój zapał w wychwalaniu tej grupy naszych przodków. Zresztą w Szczecinie publicznie działał jeden z Puzynów(jeżeli jest z "tych" Puzynów), bardzo się na nim zawiodłem. Człowiek wykształcony a głosił poglądy, które w przypadku realizacji oznaczały trwałą marginalizację naszego miasta. W swoim czasie, również dzięki mojemu głosowi został posłem na Sejm.
waraga
2017-07-10 11:06:39
Kwistrop -wszystkiego po trochę i nic dogłębnie, takie tam, że 2+2-1=3. Stać cię na więcej. Ziemianie nieśli tez kulturę.
Quistorp
2017-07-10 00:35:55
Kolejno. 1) Szanujący się ziemianin Pan Szkirmunt , za własne pieniądze wybudował w Świrze kościół. Niedaleko JEZIORA Narocz. Największego jeziora w przedwojennej Polsce.
Polski Król, który nie miał pieniędzy na zapłatę Tatarom, zapłacił im za wierną służbę w polskie armii Najjaśniejszej nadaniami ziemskimi. Do dzisiaj w Białostockiem zamieszkują ich potomkowie. Dziedzic właściciel wielkich majątków, dorabiał się , dzięki mądrym ożenkom. Bogaty chłop żenił się z bogatą chłopką. Biedny chłop ,żenił się z biedną chłopką. Bieda rodziła biedę. Bogactwo rodziło bogactwo. podczas katastrof pogodowych, , klimatycznych, cierpieli wszyscy. Bogaty miał więcej sadełka, zapasów i przetrzymał kryzys. Ubogi , nie wytrzymywał. Szedł ze stanu kmiecego , do pracy na włościach bogatego. Stawał się włościaninem. Inne problemy, związane ze sprawami losowymi, które powodowały biedę , np. wdowieństwo były normalnością. Do czasu uwłaszczenia chłopów w 1864 roku, w Najjaśniejszej obowiązywała pańszczyzna. przekupstwo magnatów przez ościennych monarchów z Rosji, Prus, , Austrii doprowadziło do zrywania sejmów. Obowiązywał anachroniczny przepis .Liberum Veto. (nie pozwalam). Wystarczył jeden głos! sprzeciwu. W ten sposób doszło do rozbiorów. Część szlachta nie chciała łożyć podatków na armię.Dopiero konstytucja 1-maja z 1794 roku wprowadzała reformy. Skończyło się trzecim rozbiorem, i przegranym powstaniem Kościuszkowskim. Zaborcy ,wykańczali polskich ziemian,po przez rugiw Prusach i Austrii, lub konfiskaty mienia , za udział w powstaniach, w Rosji. Tzw. gnębienia to sprawa indywidualna. W okresie międzywojennym reforma pieniądza , Grabskiego oparła się na obciążeniu ziemian. Wtedy wielu ziemian popadła w ruinę. Po pierwszej wojnie światowej , część majątków po zaborcach została włączona w tzw PGR-y. ( Tak. Tak , Tak!) To nie był wymysł komunistów. Po drugiej wojnie światowej ponowne powstały dodatkowe PGR-y. tym razem z ziem po III Rzeszy. Kto był kmieciem, ten był dalej kmieciem. Kto był włościaninem , nadal został włościaninem.Czy to u bogatego chłopa, czy na PGR-rze. I PGR, były dochodowe, i byłe zadłużone. śp. poseł Lepper, wziął sprawy w swoje ręce. Wziął w dzierżawę jeden z nich. Nim zebrał plony. liberalni posłowie , przegłosowali , prawo do importu dotowanego zboża z Holandii, Danii. Poseł Bonda ze Stargardu, trudnił się tylko przechowywaniem zboża z zachodu. Nie robił nic. Tylko liczył pieniądze. To tak pokrótce.
niklot
2017-07-09 14:03:37
A Daukszewicz w swych satyrycznych wystąpieniach "Listy do pana hrabiego" wprost uwielbiał służalcze życie w czworakach i pana dziedzica. Jakoś to nikomu nie przeszkadzało i nikt nie oponował, że z takim rozrzewnieniem wspominał służenie u pana i zjadanie okruchów z pańskiego stołu. Wszyscy klaskali...synowie parobasów i dworskich dziewek.
Krzysztof
2017-07-09 10:20:25
Zgadzam się z Chłopem Pańszczyźnianym, ale chichot historii polega na tym ,że to właśnie robotnicy i chłopo-robotnicy doprowadzili w latach 90 tych do powrotu tych "krwiopijców i wyzyskiwaczy".To dzięki tym co tak byli uciskani państwo oddanie tak ciężko wypracowane przez chłopów i robotników majątki. Część sprytnego i cwanego chłopstwa stała się przy tym nowymi ziemianami i gnębią tych ,co to nie 'dorwali się do konfitur" nie gorzej niż ci ziemianie ,a niejednokrotnie nawet gorzej .Znam takie przypadki z autopsji .
Jakub Szela
2017-07-09 08:33:10
Po wpisach sądząc idea grabienia tych co coś mają wiecznie żywa
Dryja
2017-07-09 01:23:40
Jakby się przypatrzeć to nie które z wymienionych rodów coś do zawdzięczenia mają baronowi Jakubowi Józefowi von Frank-Dobrucki. No i tyle tej polskości.
hercog
2017-07-08 19:06:03
Miejska kostnica, betonowy koszmarek o wyglądzie rozdeptanego, krowiego naleśnika - ma coś w sobie klaustrofobicznego.
bobo
2017-07-08 18:41:15
bardzo ciekawa propozycja pewnie się wybiorę!
Prawdziwy ziemianin - żywy, omijał by krowi placek daleko.
2017-07-08 11:27:49
.
zdzichu
2017-07-08 10:29:33
Kogo nie zapytasz, to ze szlachty niby... Zdaje się, że w pierwszej Rzeczpospolitej nie było w ogóle chłopów, sama szlachta. No i magnaci :)
Ja też z chłopskiej rodziny. Na wystawę się nie wybieram. Nic mnie to obchodzi.
Chlop panszczyzniany
2017-07-08 00:04:54
A skad pochodzily te majatki Radziwillow,Raczynskich,Polczynskich ,Pileckich itd ?
To tzw.ziemianstwo to byli zwykli krwiopijcy,wyzyskiwacze chlopow,ktorych ponizali i ktorymi gardxili.
Dzisiaj dorabia sie ideologie o swiatlych ziemianach.
Moja rodzina harowala na ich majatki,zginala plecy przed jasnie panstwem,calowala rece w podziece za ochlap chleba .
Gardze tym ziemnianstwem i gardze tymi ,ktorzy dzisiaj wynosza ich na piedestal elity polskiej.
Oni zasluguja na potepienie, a nie na szacunek.
Pozdrawiam !
Dumny chlop panszczyzniany .
Zgadzam się na przechowywanie moich danych osobowych na urządzeniu, z którego korzystam w formie tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze stron internetowych zapisywanych w plikach cookies w celach marketingowych (w tym na profilowanie i w celach analitycznych) przez Kurier Szczeciński sp. z o.o. Więcej w naszej Polityce Prywatności.