Muzeum Narodowe w Szczecinie zaprasza do oglądania ekspozycji „Święte i świeckie” w gmachu na Wałach Chrobrego.
W pierwszej sali można obejrzeć liczne grafiki reprodukcyjne według dzieł najwybitniejszych mistrzów włoskiego renesansu, przede wszystkim Rafaela Santiego, pojedyncze dzieła Leonarda da Vinci i Michała Anioła, a także takich wybitnych malarzy jak Luca Signorelli czy Giovanni Francesco Barbieri zwany Guercino. Szereg kompozycji Madonny z Dzieciątkiem to nie tylko ryciny przeznaczone na ściany wnętrz mieszkalnych, lecz także poszukiwane nabytki do zbiorów kolekcjonerskich. Podobnie jak cykl reprodukcji fresków w Komnatach Watykańskich, stworzonych głównie przez znakomitych rytowników Giovanniego Volpata i jego ucznia Raffaella Morghena na zlecenie papieża Piusa VI. Papież potraktował ich wydanie jako przedsięwzięcie artystyczno-polityczne. Zależało mu na ukazaniu wspaniałości watykańskich wnętrz, upowszechnieniu dzieł sztuki renesansowej jako wzorców sztuki współczesnej, na mecenasowaniu wybitnym rytownikom. Myślał też o korzyściach finansowych związanych ze sprzedażą rycin.
Druga sala, w głębi, poświęcona jest człowiekowi i jego aktywności na polu politycznym, społecznym, gospodarczym, artystycznym. Galeria portretów dostarcza przykładów zmieniających się sposobów przedstawiania człowieka od czasów renesansu po XIX wiek, ukazuje rozmaite mody i zastosowania portretu, od kompozycji ściennej po ilustrację encyklopedyczną. Wśród nich wyróżnia się postać młodej kobiety rytowana przez Francesca Bartolocciego, cenionego artystę czynnego także poza Włochami. Portret zbiorowy arystokratycznej rodziny, na którym uwzględniono również przodków w formie ich artystycznych podobizn, to doskonały wzorzec konterfektu reprezentacyjnego, sławiącego i upamiętniającego ród. W tej sali znalazła się grupa dzieł dokumentujących wydarzenia historyczne – wojny i ich bohaterów – władców i wodzów. Okazała scena rytowana przez Pietra Aquilę według kompozycji Pietra Berrettiniego da Cortony, wybitnego barokowego malarza i architekta, to jedna z wersji chętnie przedstawianego zwycięstwa Macedończyka, Aleksandra Wielkiego, nad władcą perskim, Dariuszem.
Pojedyncze odbitki z kilku cykli wydawniczych, przedstawiające odmienne typy ludzkie, są przykładami rycin z popularnych galerii postaci pochodzących z różnych krajów, wykonujących rozmaite zawody. Do tej grupy dzieł o charakterze jednocześnie rozrywkowym i edukacyjnym należy fragment cyklu scenek z życia rzymskiej ulicy, opowiadający o typowych zajęciach młodych Włochów. Tematy mitologiczne na równi z tymi z dziejów biblijnymi, a także literatury, inspirowały rytowników do reprodukowania dzieł malarskich oraz tworzenia kompozycji graficznych. Efektem były pojedyncze odbitki oraz cykle i albumy wykonywane z myślą o służeniu wzorcem artystom, dekoracji wnętrz mieszkalnych, gromadzeniu w tekach kolekcjonerskich, wzbogacania domowej biblioteki o godne podziwu dzieła wybitnych artystów Przykładem tej ostatniej roli jest album akwafort konturowych Angela Marii Ricciego według reliefów Duńczyka Berthela Thorvaldsena, znanego Polakom jako autor dwu pomników – Józefa Poniatowskiego w Warszawie i Mikołaja Kopernika w Toruniu.
(as)
