Plakaty przestrzegające przed piciem denaturatu, ale też reklamujące auta (np. chevrolety!), lwowskie piwa, firmy działające do dnia dzisiejszego (np. PLL LOT, Bank PKO, Goplana i Społem), targi rolnicze, koncerty, akcje charytatywne albo te zupełnie innego rodzaju, jak „Tydzień Przeciwniemiecki Związku Strzeleckiego” (z hasłem: „Precz Prusaku! Powtórzymy Grunwald”) czy Tydzień Książki dla Kobiet (ciekawe jest motto imprezy: „Książka w życiu kobiety decyduje o jej powodzeniu”).
Oto przedwojenne eksponaty, które będzie można podziwiać w Zamku Książąt Pomorskich. Dzięki nim jest okazja niejako przenieść się do dawnego Lwowa i zobaczyć wycinek z życia ówczesnych lwowian. Wszak takie plakaty, powieszone na słupach ogłoszeniowych czy murach, mijali mieszkańcy tego miasta w drodze do pracy albo podczas spaceru.
W drugiej połowie marca w zamkowej Galerii Gotyckiej miała zostać otwarta wystawa z kolekcji Muzeum Etnografii i Przemysłu Artystycznego we Lwowie – „Sztuka ulicy. Plakat polski lat 20. i 30. XX wieku”. Niestety, pandemia pokrzyżowała te plany. Mamy jednak dobrą wiadomość dla miłośników sztuki! Już 16 czerwca będzie można się wybrać na wspomnianą ekspozycję. Warto, zwłaszcza że kolekcja plakatów polskich wspomnianego muzeum lwowskiego należy do największych i najcenniejszych poza granicami naszego kraju. Z tego bogatego zbioru na wystawę w Szczecinie trafiło około 75 obiektów.
– Wizyta na wystawie „Sztuka ulicy…” to możliwość zapoznania się z wycinkiem jednej z najlepszych kolekcji plakatu polskiego okresu międzywojennego na świecie. Pamiętajmy, że plakat jako druk ulotny, tak dawniej, jak i dzisiaj, miał i nadal ma bardzo krótką żywotność. Pojawiał się na murach miasta i słupach ogłoszeniowych, po czym ulegał zniszczeniu – mówi Renata Zdero z Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie, współkurator wystawy. – Dzięki przedwojennym kolekcjonerom część plakatów przetrwała do współczesności, co pozwala na choćby ułamkową rekonstrukcję życia lwowian i w szerszym kontekście historii ważnych w skali całego kraju wydarzeń (politycznych, ekonomicznych i kulturalnych). W tych okolicznościach plakat pozostaje ważnym zapisem ludzkiej pamięci przechowywanym w zbiorze muzealnym.
Na ekspozycję w zamku wybrano plakaty ukazujące główne nurty rozwoju tej dziedziny sztuki – od plakatów zachowawczych, niejasnych w przekazie, charakteryzujących się malarskim rozmachem, po prace nowoczesne operujące graficznymi symbolami, znakami umownymi, stosujące po raz pierwszy chwyt reklamowy odwołujący się do systemu skojarzeń. Wśród dzieł wyselekcjonowanych na wystawę znajdują się prace m.in. Tadeusza Gronowskiego, najwybitniejszego polskiego plakacisty lat międzywojennych, zdobywcy Grand Prix na Wystawie Sztuki Dekoracyjnej i Przemysłu Artystycznego w Paryżu w 1925 (za plakat IV Targi Wschodnie), Stefana Norblina specjalizującego się w plakacie turystycznym i Edmunda Bartłomiejczyka zafascynowanego sztuką książki i wysublimowanego liternictwa.
– Prezentowane na wystawie polskie plakaty to wyrazista pamiątka artystyczna i dokumentalna epoki między I a II wojną światową, świadcząca o tendencjach, cechach charakterystycznych, codziennych kłopotach i marzeniach o przyszłości. To ludzka pamięć, zapisana na papierze i zachowana w zbiorze muzealnym – podkreśla Mariana Seńkiw, starszy kustosz zbiorów „Plakat i grafika” Muzeum Etnografii i Przemysłu Artystycznego we Lwowie.
* * *
Wystawa w zamku będzie czynna do 30 sierpnia. Bilety na nią kosztują 6 i 4 zł. Tę ekspozycję, jak również pozostałe, można zwiedzać od wtorku do niedzieli w godz. 10-18. Uwaga! Z uwagi na obostrzenia związane z COVID-19 na terenie Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie obowiązuje przestrzeganie specjalnego reżimu sanitarnego, m.in. jest obowiązek stosowania maseczek ochronnych, a także ograniczona liczba zwiedzających – w galeriach wystawowych łącznie do 35 osób.
Warto dodać, że od wtorku w zamku będą czynne też inne wystawy: „Maja Berezowska. Łyżka za cholewą, a widelec na stole” – do 5 lipca w Galerii Przedmiotu, „Pomorskie funeralia” (pochodząca ze zbiorów Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku) – w Galerii Wschodniej tylko do 28 czerwca, „Etiopia” w Galerii Fotoklubu Zamek – bezpłatnie do końca czerwca. ©℗
(MON)
Fot. Dariusz Gorajski
