W piątek 16 maja w Galerii Prezydenckiej w Urzędzie Miasta w Szczecinie odbył się wernisaż wystawy pt. „Pionierskie lata polskiego Szczecina". Zaprezentowane zostały na niej między innymi plany miasta, afisze, pierwsze numery lokalnej prasy i inne dokumenty dotyczące przejęcia Szczecina przez polską administrację po II Wojnie Światowej. Otwarcia dokonali Piotr Krzystek - prezydent Szczecina, dr hab. Krzysztof Kowalczyk - dyr. Archiwum Państwowego w Szczecinie oraz Bartosz Sitarz - kurator wystawy.
Wystawa przygotowana przez Archiwum Państwowe w Szczecinie to opowieść o pierwszych powojennych latach polskości w stolicy Pomorza Zachodniego. Na zwiedzających czekają oryginały oraz kopie materiałów z zasobu Archiwum, w tym fotografie ukazujące tuż powojenną rzeczywistość.
- 26 kwietnia wkroczyliśmy w okres obchodów 80. lecia administracji polskiej w Szczecinie - mówił podczas otwarcia wystawy prezydent Szczecina Piotr Krzystek. - Nowi Szczecinianie przybyli do miasta z różnych stron - ze wschodu, z zachodu, z południa Polski. Moi rodzice z kieleckiego i spod Grodna. Wiele osób przyjeżdżało z obozów pracy, z obozów często koncentracyjnych też. Historia połączyła nas wszystkich właśnie w Szczecinie. Na początku było to opuszczone miasto, które straszyło, było niebezpieczne. Pierwsze dni były tutaj na pewno bardzo, bardzo trudne. Nie było żywności, nie było dostaw regularnych. Przypomnę, że pociąg do Poznania jechał dwa dni. Opowiadała nam o tym nasza honorowa obywatelka św. pamięci Krystyna Łyczywek, która była jedną z pierwszych mieszkanek, które tutaj przyjeżdżały, do Szczecina.
Dr hab. Krzysztof Kowalczyk, dyrektor Archiwum Państwowego w Szczecinie zauważył, że polska przyszłość Szczecina nie była początkowo pewna.
- 80 lat temu Polska objęła we władanie jedną trzecią swojego obecnego terytorium - ziemie zachodnie i północne, nazywane wtedy Ziemiami Odzyskanymi. Na początku przyszłość Szczecina nie była wcale jasna - mówił dr Kowalczyk. - Dopiero 5 lipca 1945 r. ostatecznie polskie władze objęły to miasto (działając oczywiście w warunkach ograniczonej suwerenności, ponieważ Polska znalazła się w sowieckiej strefie wpływów).
Bartosz Sitarz, kurator wystawy podkreślił, że zachowanie wielu pamiątek zawdzięczamy szczególnej pasji archiwistycznej pierwszego prezydenta Szczecina Piotra Zaremby.
- Dokumenty świadczące o początkach osadnictwa polskiego na naszych ziemiach stanowią bardzo ważną cześć zbiorów Archiwum Państwowego w Szczecinie - wyjaśniał Bartosz Sitarz. - Ich niewielki wybór zaprezentowaliśmy na tej wystawie. Warto wspomnieć, że wiele zawdzięczamy szczególnemu zamiłowaniu pierwszego prezydenta Piotra Zaremby do archiwizowania pamiątek i dokumentów. Prezydent Zaremba pozostawił po sobie także wspomnienia. Często na bieżąco zapisywał różne wydarzenia, opatrywał dokumenty odręcznymi notatkami. ©℗
Tekst i fot. Karol CIEPLIŃSKI
