We Włocławku powstanie pierwsza w Europie mała elektrownia jądrowa BWRX-300. To jedno z uzgodnień porozumienia między Orlenem a Synthos Green Energy - podał w czwartek Orlen. Koncern ogłosił, że porozumienie dotyczy też funkcjonowania spółki joint venture Orlen Synthos Green Energy (OSGE).
„Pierwsza polska elektrownia atomowa SMR stanie we Włocławku” - ogłosił Orlen. Przypomniał, że reaktory BWRX-300 znalazły się w strategii koncernu „Energia Jutra Zaczyna się Dziś”. Według tego dokumentu do 2035 r. koncern chce posiadać przynajmniej dwa reaktory SMR o łącznej mocy 0,6 GW.
O porozumieniu Orlenu i Synthosu w środę PAP informowała nieoficjalnie.
„W Polsce powstanie pierwsza w Europie mała elektrownia jądrowa BWRX-300. Budujemy energię jutra. Taki jest sens podjętej przez radę nadzorczą Grupy Orlen decyzji, która zatwierdziła treść porozumienia w tej sprawie” - podkreślił prezes Orlenu Ireneusz Fąfara, cytowany w czwartkowym komunikacie koncernu.
Jak dodał, Orlen poświęcił ponad rok na wynegocjowanie warunków tak, by zabezpieczyć interes koncernu, zapewniając wspólnemu przedsięwzięciu z Synthosem bezpośredni dostęp do amerykańskiej technologii umożliwiającej realizację projektów SMR.
Orlen wyjaśnił, że porozumienie z Synthos składa się z dwóch elementów, w tym uzgodnień w sprawie funkcjonowania spółki Orlen Synthos Green Energy (OSGE), w której Orlen i Synthos mają po 50 proc. udziałów. Zmiany zrównują prawa wspólników oraz zwiększają kontrolę Orlenu w kluczowych kwestiach korporacyjnych.
Drugi element - jak przekazał koncern - to umowa licencyjna, która daje spółce OSGE pełny dostęp do amerykańskiej technologii BWRX-300 - tzw. Standard Design, „co pozwoli ruszyć z procesem, którego finałem będzie budowa pierwszej polskiej elektrowni atomowej SMR w lokalizacji kluczowej dla Orlen – we Włocławku”. Za jego budowę będzie odpowiadać spółka celowa kontrolowana przez Orlen.
Orlen podał, że koncern i Synthos Green Energy otrzymują prawo do naprzemiennego powoływania i wskazywania prezesa OSGE oraz przewodniczącego rady nadzorczej. Rotacja następować będzie co trzy lata. Prawo wskazania przewodniczącego rady nadzorczej będzie przysługiwać Orlenowi jako pierwszemu. Z kolei Synthos Green Energy wskaże prezesa zarządu.
Umowa spółki w nowej treści wprowadza także - jak podał Orlen - instytucję Komitetu Sterującego, którego zadaniem będzie nadzór i zarząd nad realizacją umowy oraz podejmowanie decyzji w bieżących sprawach dotyczących działalności OSGE oraz spółek celowych powołanych do budowy kolejnych reaktorów.
Orlen zwrócił jednocześnie uwagę, że rozwijana przez amerykański GE Vernova technologia reaktora BWRX-300 to najbardziej zaawansowany technologicznie projekt SMR na świecie. „Dostęp do tych rozwiązań stawia OSGE, a tym samym Orlen wśród pionierów wykorzystania tej technologii” - podkreślił koncern.
Grupa Orlen, czyli Orlen i jego spółki zależne to multienergetyczny koncern, który posiada rafinerie w Polsce, Czechach i na Litwie oraz sieć samochodowych stacji paliw, w tym także w Niemczech, na Słowacji, Węgrzech i w Austrii. Rozwija również segment wydobywczy ropy naftowej i gazu ziemnego, segment petrochemiczny, a także energetyczny, w tym z odnawialnych źródeł energii. Planuje też rozwój energetyki jądrowej opartej o małe, modułowe reaktory SMR.
We Włocławku, gdzie ma powstać pierwsza polska elektrownia atomowa SMR, znajduje się zakład produkcyjny Anwilu, który należy do Grupy Orlen. Spółka produkuje nawozy azotowe: saletrę amonową i saletrzak, a także tworzywa sztuczne - PCW, w tym suspensyjny polichlorek winylu, którego jest jedynym producentem w Polsce.
OSGE planuje budowę w Polsce szeregu reaktorów BWRX-300. Pierwsze wskazane lokalizacje w Polsce to Stawy Monowskie koło Oświęcimia, Włocławek i Ostrołęka. Toczą się dla nich postępowania o wydanie decyzji środowiskowych. Orlen w swojej strategii zakłada, że będzie posiadał dwa bloki BWRX-300 do 2035 r.
W lutym 2022 r. Orlen złożył wniosek do UOKiK o wyrażenie zgody na powołanie spółki joint venture OSGE, odpowiadającej za przygotowanie i komercjalizację w Polsce technologii mikro i małych reaktorów jądrowych. Zgoda taka została wydana w marcu 2022 r. Umowa inwestycyjna, zakładająca utworzenie nowej spółki, została podpisana w grudniu 2021 r. przez Orlen i Synthos Green Energy.
OSGE podaje, że Synthos Green Energy to „kluczowy element dużej, międzynarodowej grupy kapitałowej obejmującej ponad 30 spółek portfelowych„. „Firma działa na rzecz zielonej transformacji energetycznej w Polsce i krajach regionu oraz posiada strategiczne partnerstwo z GE Hitachi Vernova Nuclear Energy” - podkreśla spółka. Jednocześnie OSGE informuje, że „jej misją jest zbudowanie floty reaktorów BWRX-300, które staną się ważną częścią miksu energetycznego kraju, zapewniając gospodarstwom domowym i przemysłowi stabilną energię elektryczną o zerowej emisji dwutlenku węgla”.
W lipcu tego roku OSGE oraz Ontario Power Generation (OPG) podpisały list intencyjny, który - jak podkreślono wówczas w komunikacie - „otwiera kanadyjskiej firmie drogę do świadczenia na rzecz OSGE szeregu usług niezbędnych do wdrożenia, a następnie bezpiecznej eksploatacji w Polsce małych modułowych reaktorów jądrowych SMR”. Porozumienie nawiązuje do wcześniejszych uzgodnień obu podmiotów, dotyczących współpracy, które zawarto w czerwcu 2023 r.
Synthos pracuje nad zastosowaniem technologii BWRX w Polsce od 2019 r. BWRX-300 należy do rodziny reaktorów wodno-wrzących (BWR). Jednocześnie ze względu na stosunkowo niewielką moc – 300 MWe – jest zaliczany do tzw. SMR – małych reaktorów modułowych. Pierwszy taki reaktor powstaje dla firmy OPG w kanadyjskiej elektrowni jądrowej Darlington. Budowa, jak informowano wcześniej, ma zostać ukończona tam w 2028 r.
W czwartek na zamknięcie sesji Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie kurs akcji Orlenu wynosił 78,18 zł przy spadku o 2,86 proc.
Na początku stycznia tego roku Orlen ogłosił zaktualizowaną strategię Grupy Orlen do 2035 r. Zapisał w niej m.in., że w odpowiedzi na rosnący popyt na energię elektryczną koncern będzie rozwijał sektor energetyczny poprzez inwestycje w odnawialne źródła, magazyny energii, jednostki gazowe oraz właśnie małe reaktory modułowe SMR. Orlen podkreślił, że jego transformacja będzie wspierała konkurencyjność polskiej gospodarki.
Według strategii Grupy Orlen, skumulowany zysk operacyjny EBITDA LIFO w latach 2025-2035 ma wynieść 500-550 mld zł. Z kolei skumulowane nakłady inwestycyjne z uwzględnieniem inwestycji kapitałowych w latach 2025-2035 mogą wynieść od 350 do 380 mld zł, z czego od 270 do 290 mld zł to nakłady elastyczne - jak podał koncern - umożliwiające aktywne zarządzanie budżetem inwestycyjnym.
