Sobota, 20 kwietnia 2024 r. 
REKLAMA

Chrońmy lasy! Leśnicy działają i apelują, zagrożenie jest bardzo wysokie

Data publikacji: 2022-07-29 16:41
Ostatnia aktualizacja: 2022-07-30 11:01
Dzięki dronom możliwe jest natychmiastowe i bardzo precyzyjne oszacowanie bieżącej sytuacji pożarowej w nadleśnictwie. Bezzałogowy statek powietrzny ma możliwość wcześniejszego wykrycia zagrożenia, tzn. na takim etapie, aby można było uznać pożar za ugaszony w zarodku. Fot. Nadleśnictwo Kliniska  

– W związku z coraz większą liczbą pożarów z powodu utrzymującej się suszy, niskiej wilgotności ścioły oraz bardzo dużego zagrożenia pożarowego, prosimy o szczególną ostrożność oraz rozwagę podczas przebywania na terenach leśnych – apeluje Nadleśnictwo Kliniska. – Przypominamy, że w dalszym ciągu obowiązuje zakaz używania otwartego ognia (w tym rozpalania ognisk, grilla, palenia tytoniu) również w obrębie obiektów turystycznych.

Nadleśnictwo Kliniska jest jednym z 35 nadleśnictw Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinie, położonym w zachodniej części woj. zachodniopomorskiego. Obejmuje obszar prawie 71 tysięcy hektarów, zlokalizowanych w trójkącie trzech dużych aglomeracji miejskich, tj.: Szczecina, Goleniowa oraz Stargardu. Zarząd nad Lasami Państwowymi sprawowany jest na powierzchni blisko 24 tysięcy hektarów. Lasy nadleśnictwa składają się ze 108 kompleksów leśnych, lecz mimo to charakteryzują się względnie zwartymi obszarami. Lesistość kształtuje się na poziomie 33,4 proc., maksymalny udział w odniesieniu do typu siedliskowego lasu przypada dla BŚw (36,5 proc.), zaś gatunkiem panującym jest sosna (85,6 proc.).

Obszar Nadleśnictwa Kliniska zaliczony został do I - najwyższej kategorii zagrożenia pożarowego lasu, a co za tym idzie, konieczne staje się utrzymanie stanu bezpieczeństwa na maksymalnym poziomie. Zgodnie z ramowymi wytycznymi, najbardziej restrykcyjne warunki ochrony ppoż. muszą być bezwzględnie przestrzegane i egzekwowane.

Zaopatrzenie w wodę

Punkt czerpania wody (PCW), jako podstawowy element infrastruktury przeciwpożarowej, stanowi obiekt występujący w terenie, który docelowo przeznaczony jest do poboru wody w celach ochrony ppoż. pobliskich drzewostanów. Prawidłowo zorganizowany składa się z miejsca pobierania wody, stanowiska wodnego oraz dojazdu do pobliskiej drogi publicznej lub dojazdu pożarowego. Zapewnienie wymaganej przepisami ilości wody dla lasów zaliczonych do I kategorii zagrożenia pożarowego, jest dla zarządcy terenu zadaniem priorytetowym.

Źródła wody, wykorzystywane przez siły i środki własne Nadleśnictwa Kliniska oraz jednostki OSP i PSP w przypadku prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczej, są właściwie utrzymywane i przystosowane do pełnionych funkcji. Każde źródło wody posiada wymagany przepisami zapas, a samo miejsce poboru umożliwia manewrowanie oraz tankowanie pojazdów gaśniczych, poprzez wykonanie zatoki manewrowej lub objazdu pętlicowego.

Ogółem nadleśnictwo dysponuje trzynastoma własnymi punktami czerpania wody oraz sześcioma obcymi i razem z gęstą siecią hydrantową posiada pełne zaopatrzenie w wodę do celów przeciwpożarowych.

Sieć dojazdów pożarowych

Dojazdy pożarowe (DP) są głównym elementem gęstej sieci komunikacyjnej w leśnym kompleksie oraz stanowią podstawę organizacji i planowania działań ratowniczo-gaśniczych. DP stanowią w większości przypadków jedyną trasę do sprawnego dotarcia w kierunku strefy zagrożenia. Właściwie oznakowane i utrzymywane w dobrym stanie technicznym ww. elementy infrastruktury przeciwpożarowej, determinują szybkie dotarcie do zarzewi ognia i natychmiastową walkę z żywiołem.

Sieć stałej obserwacji naziemnej

Sprawność, szybkość, dynamika czy skuteczność to cechy, które kształtują prawidłowo zorganizowaną akcję ratowniczo-gaśniczą podczas gaszenia pożarów lasów. Najważniejsze jednak jest prawidłowe i ograniczone w czasie rozpoznanie źródła zagrożenia, jego lokalizacji, ustalenia istniejących rozmiarów oraz możliwości dalszego rozprzestrzeniania. Sieć stałej obserwacji naziemnej stanowi główną metodę sprawnego lokalizowania pożaru lasu. Funkcję obiektów obserwacji naziemnej stanowią przede wszystkim dostrzegalnie przeciwpożarowe z zamontowaną kabiną obserwatora oraz wieże obserwacyjne i telewizyjne z zamocowaną kamerą TV.

W Nadleśnictwie Kliniska każdy drzewostan obserwowany jest z dwóch punktów. Dostrzegalnia o konstrukcji żelbetowej zlokalizowana została przy budynku biurowym nadleśnictwa i osiąga wysokość 48,5 m n.p.t. Wieża o konstrukcji ze strunobetonu znajduje się w miejscowości Reptowo, a wysokość wynosi 45 m n.p.t. Punkty obserwacyjne, rozmieszczone w powyższy sposób, obejmują swoim zasięgiem obszary leśne w obrębie całego nadleśnictwa oraz część kompleksów sąsiednich jednostek LP. Każda z ww. konstrukcji przeciwpożarowych posiada system monitoringu, którego odbiór następuje w punkcie alarmowo-dyspozycyjnym (PAD). Głównym zadaniem dyspozytora jest ciągła obserwacja terenów leśnych z systemu monitoringu i ustalanie dokładnej lokalizacji powstających zagrożeń. W przypadku wystąpienia pożaru ma obowiązek powiadomić o zdarzeniu stanowisko kierowania właściwej jednostki PSP, kierownictwo nadleśnictwa, Regionalny PAD, pracowników terenowej Służby Leśnej oraz pełnomocnika nadleśniczego. Następnie kieruje do miejsca zagrożenia siły i środki własne, celem rozpoznania zagrożenia i w razie potrzeby, podjęcia akcji ratowniczo-gaśniczej.

Patrole przeciwpożarowe i sieć łączności

Jednym z najbardziej istotnych sposobów, prowadzących do skutecznego zabezpieczenia przeciwpożarowego kompleksów leśnych, jest prowadzenie patroli przeciwpożarowych, które zaraz obok sieci stałej obserwacji naziemnej, punktów alarmowo-dyspozycyjnych oraz sieci łączności, stanowią nieodłączny element systemu obserwacyjno-alarmowego. Mimo iż system monitoringu w postaci dwóch kamer na wieżach przeciwpożarowych obejmuje cały obszar nadleśnictwa, to z uwagi na wyjątkowo palny charakter lasów zlokalizowanych wokół trzech aglomeracji miejskich, stale prowadzone są naziemne patrole przeciwpożarowe. Osobą patrolującą jest przede wszystkim kierowca samochodu patrolowo-gaśniczego, który kieruje się w miejsca potencjalnego zagrożenia, np. do najczęściej uczęszczanych parkingów i miejsc postoju, sprawdzając szlaki turystyczne oraz miejsca, w których pojawiały się w okresie wcześniejszym pożary. Okresowo prowadzone są również patrole interwencyjne, organizowane we współpracy ze Strażą Leśną.

Sieć łączności stanowi podstawowy, nieodłączny element pracy osób zajmujących się ochroną przeciwpożarową i jest w nadleśnictwie szeroko rozwinięta. Podczas akcji gaśniczej, za pomocą sieci radiotelefonicznej, dyspozytor punktu alarmowo-dyspozycyjnego pozostaje w ciągłym kontakcie z kierowcą samochodu gaśniczego. Na bieżąco następuje wymiana informacji dotyczących np. aktualnej sytuacji oraz konieczności zadysponowania kolejnych sił i środków. W przypadku pożaru lasu z udziałem samolotów patrolowo-gaśniczych, również z powyższymi jednostkami występuje kontakt bezpośrednio za pomocą sieci radiotelefonicznej. Uzupełnieniem powyższej sieci jest telefoniczna sieć stacjonarna i komórkowa.

Zabezpieczenie lotnicze

W polskich lasach, w celu usprawnienia systemu zabezpieczeń przeciwpożarowych, wykorzystuje się tzw. statki powietrzne, czyli śmigłowce i samoloty, stacjonujące podczas trwania sezonu pożarowego w leśnych bazach lotniczych. Głównym środkiem gaśniczym stanowiącym ratunek dla zagrożonych drzewostanów jest woda bądź piana, uzyskana z roztworu środka pianotwórczego i wody. Wyjątkowym pozytywem wykorzystywania lotnictwa do celów ochrony ppoż. jest umiejętność dotarcia do obszarów szczególnie nieosiągalnych dla typowego sprzętu, będącego na wyposażeniu jednostki własnej bądź jednostek ochrony przeciwpożarowej, a także do gaszenia terenów stwarzających bezpośrednie zagrożenie dla biorących udział w akcji ratowników. w Lasach Państwowych mamy do czynienia przede wszystkim z lotami patrolowymi oraz gaśniczymi. Podstawowym celem wykonywania lotów patrolowych jest wykrycie i właściwe zlokalizowanie pożaru lasu, wraz z określeniem powierzchni spalonej oraz zidentyfikowaniem rodzaju pożaru. Loty gaśnicze prowadzone są w przypadku ustalenia miejsca pożaru oraz wydania dyspozycji o konieczności dokonania zrzutu wody. Są to tzw. działania taktyczne, składające się na akcję ratowniczo-gaśniczą.

Wykorzystanie dronów

Bezzałogowe statki powietrzne (BSP), powszechnie nazywane dronami, są innowacyjnymi urządzeniami obsługiwanymi na odległość bądź wykonujące lot autonomiczny. Nie mają zatem obsady w postaci załogi, a pilotowane są zdalnie przez operatora.

Dzięki BSP możliwe jest natychmiastowe i bardzo precyzyjne oszacowanie występującej danego dnia sytuacji pożarowej w nadleśnictwie. Niejednokrotnie to właśnie bezzałogowy statek powietrzny, posiadający system z kamerą termowizyjną, sensory alarmujące o pożarze albo jedynie dobrą kamerę, miałby możliwość wcześniejszego wykrycia zagrożenia, tzn. na takim etapie, aby można było uznać pożar za ugaszony w zarodku. Operator posiada bowiem możliwość zaprogramowania urządzenia, wyznaczając mu trasę oraz wysyłając go w określony obszar lasu, widząc jednocześnie cały obserwowany teren przed sobą na ekranie. Dodatkowym atutem dronów jest określenie kierunku rozprzestrzeniania się pożaru oraz ustalenie dokładnej jego wielkości już po zakończonej akcji ratowniczo-gaśniczej. Są to czynności niezbędne do dalszego ustalenia strat popożarowych i podjęcia działań przywracających pierwotny stan środowiska.