O tym, że nie tylko szczeciński, ale każdy obszar metropolitalny nie może istnieć bez sprawnego systemu transportu publicznego, który musi uwzględniać wszystkie środki transportu i umiejętnie je ze sobą powiązać, pisaliśmy już wielokrotnie. Zintegrowany system transportu publicznego jest traktowany absolutnie priorytetowo jako „kręgosłup” Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego. Poza koleją, tramwajami, autobusami busami i innymi środkami komunikacji, ważną rolę w poruszaniu się po terenach wchodzących w skład SOM może i powinien odegrać rower.
Chodzi tu nie tylko o jego funkcję transportową, ale także rekreacyjną i turystyczną. Dlatego tak istotne jest dobre opracowanie „Koncepcji funkcjonalno-użytkowej zintegrowanego systemu tras rowerowych Szczecińskiego Obszaru Metropolitarnego". Już od dłuższego czasu trwają intensywne prace nad jej przygotowaniem.
A jest co robić, bo zbudowanie takiego systemu, z którego będą mogli korzystać użytkownicy i miłośnicy rowerów, wymaga przeprowadzenia wielu badań i prac, o których wielu z nas wiedzieć nie może. Bo z jednej strony trzeba i należy myśleć o rozwoju tras rowerowych jako o czynniku podnoszącym atrakcyjność komunikacyjną, turystyczną, edukacyjną, gospodarczą SOM, z uwzględnieniem transgranicznego charakteru obszaru, z drugiej natomiast - jego przygotowanie wymaga kompleksowego spojrzenia na potrzeby mieszkańców i turystów związane z przemieszczaniem się i zaspokajaniem potrzeb, zarówno tych codziennych, jak też tych związanych z poznawaniem, odpoczynkiem i rekreacją. Bo przecież atrakcyjne turystycznie i rekreacyjne tereny w gminach SOM nie zawsze znajdują się na trasach rowerowych i wymaga to zaplanowania odpowiednio gęstej sieci powiązań o charakterze turystycznym. W przygotowaniu koncepcji potrzeba jest także, co oczywiste, „identyfikacja celów podróży zarówno w kontekście uwarunkowań społeczno-gospodarczych, jak i turystyczno-rekreacyjnych”.
Warto podkreślić i na to zwracają uwagę fachowcy, że zintegrowany system tras rowerowych na terenie SOM „będzie podstawowym elementem tworzenia nowego produktu turystyczno-gospodarczego poprzez powiązania komunikacją rowerową obszarów o różnych funkcjach użytkowych. Jednocześnie nowy produkt w przyszłości zwiększy atrakcyjność województwa zachodniopomorskiego jako regionu o unikatowych walorach, dostępnego także dla turystów rowerowych”. Przypomnijmy w tym miejscu, że członkiem Stowarzyszenia Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego jest też samorząd województwa zachodniopomorskiego.
Odnotujmy, że „Projekt realizowany jest w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007-2013, Oś Priorytetowa 6 „Rozwój Funkcji Metropolitalnych”, Działanie 6.3 „Ścieżki rowerowe na obszarze metropolitalnym”.
Opracowanie koncepcji jest pierwszym etapem procesu realizacji w przyszłości zintegrowanego systemu tras rowerowych, połączonego z systemem tras rowerowych gmin sąsiednich (także niebędących członkami SOM) oraz transgranicznym systemem ścieżek rowerowych po stronie niemieckiej”.
W ramach zakończonego już pierwszego etapu prac nad koncepcją dokonano inwentaryzacji przebiegu głównych i lokalnych tras rowerowych SOM wraz z ich klasyfikacją oraz wizją lokalną w terenie i wykonaniem dokumentacji fotograficznej. Przeprowadzono także analizę celów podróży na podstawie danych lokalizacyjnych poszczególnych miejsc, które służą zaspokajaniu wybranych potrzeb społecznych. Poszczególne miejsca zostały podzielone na cele społeczno-gospodarcze oraz cele turystyczno-rekreacyjne. Dokonując analizy źródeł podróży, wzięto pod uwagę obecny i przyszły potencjał demograficzny - prognozę stanu liczebności mieszkańców SOM wraz z prognozą liczby turystów, studentów i kuracjuszy dla poszczególnych miejscowości oraz osiedli w przypadku miasta Szczecina.
Zidentyfikowane cele podróży, związane z uwarunkowaniami społeczno-gospodarczymi oraz najważniejszymi unikatowymi walorami turystycznymi, zestawiono w korelacji do źródeł podróży, co umożliwiło wskazanie potencjalnych połączeń głównych tras rowerowych w obszarze gminy oraz pomiędzy gminami i miejscowościami SOM poprzez powiązania komunikacją rowerową obszarów o różnych funkcjach użytkowych i turystycznych.
Koncepcje zintegrowanych rozwiązań tras rowerowych zostały ujęte opisowo w trzech wariantach priorytetowych, które wynikają z priorytetów i powiązań społeczno-gospodarczych oraz turystycznych.
Trasy rowerowe klasy I zostały przeprowadzone w ten sposób, aby łączyć źródła podróży i najwyżej „rangowane” cele podróży (wszystkich typów).
Trasy rowerowe klasy II zostały poprowadzone tak, aby uzupełnić sieć powiązań (trasy klasy I), zapewniając dostępność do turystyczno-krajoznawczo-kulturowych celów podróży o niższych rangach.
Trasy rowerowe klasy III zostały poprowadzone tak, aby uzupełnić sieć powiązań (trasy klasy I), zapewniając dostępność do społeczno-gospodarczych celów podróży o niższych rangach.
Wszędzie, gdzie uznano to za zasadne, proponowana sieć korzysta z istniejących tras rowerowych, zwłaszcza jeśli trasy te wykonane są w standardzie drogi („ścieżki”) rowerowej. A takich tras na terenie poszczególnych gmin wchodzących w skład SOM przybywa z roku na rok. W koncepcji określone zostały także ograniczenia w przebiegu planowanych dróg: uwarunkowania terenowe, stan własności gruntów, ustalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz uwarunkowania wynikające ze stref ochronnych środowiska.
Zintegrowany system tras rowerowych SOM będzie podstawowym elementem tworzenia nowego produktu turystyczno-gospodarczego poprzez powiązania komunikacją rowerową obszarów o różnych funkcjach użytkowych.
Takie szczegółowe opracowanie uwzględniające wszystkie przedstawione powyżej uwarunkowania i elementy składowe zintegrowanego systemu ścieżek rowerowych na terenie SOM stanowić będzie wytyczne do określania i ustalania tras rowerowych w przygotowywanych dokumentach planistycznych gmin - członków SSOM.
Trzeba przyznać, że wizja zintegrowanego systemu ścieżek rowerowych jest bardzo atrakcyjna i z pewnością ucieszy rowerzystów, począwszy od tych codziennie korzystających z roweru, poprzez tych, którzy korzystają z tego środka transportu rzadziej, a na miłośnikach turystyki i rekreacji rowerowej skończywszy. Omawiana koncepcja zakłada między innymi wykorzystanie istniejących dróg prowadzących wałami przeciwpowodziowymi, na przykład wzdłuż Zalewu Szczecińskiego. O wykorzystywaniu wałów przeciwpowodziowych mówiło się od dawna. Nie brakowało zwolenników takiego pomysłu, którzy podkreślali przede wszystkim atuty przyrodnicze, turystyczne i widokowe takiego rozwiązania, ale nie brakowało także przeciwników twierdzących, że wałów w ten sposób wykorzystywać nie można, bo mają inne przeznaczenie i mogą być narażone na mniejsze czy większe uszkodzenia. Okazuje się jednak, że wały z powodzeniem i bez ryzyka dla ich podstawowej funkcji mogą z powodzeniem służyć rowerzystom. Na zamieszonym obok zdjęciu przedstawiamy wał przeciwpowodziowy w gminie Nowe Warpno, który może być wyjątkowo atrakcyjnym odcinkiem rowerowej trasy.
Koncepcja zakłada także połączenie systemem tras rowerowych różnych atrakcji turystycznych na obszarze SOM. Takim miejscem może być między innymi przystań odrzańska w miejscowości Moczyły w gminie Kołbaskowo.
Zintegrowany system ścieżek rowerowych jest niezbędnym elementem budowy skutecznego systemu transportu publicznego w obszarze metropolii szczecińskiej. Śmiało można powiedzieć, że przed rowerzystami coraz ciekawsze, a przede wszystkim realne perspektywy...
(mos)
