Jedyny producent bieli tytanowej w naszym kraju – Grupa Azoty Police – zapewnił sobie dostawy podstawowego surowca, z którego powstaje Tytanpol. Norweska spółka Titania AS do końca 2019 roku sprzeda mu ilmenit o szacunkowej wartości 140 milionów złotych. To strategiczny partner polickich zakładów, współpracujący z nimi od początku uruchomienia instalacji bieli tytanowej, czyli już od 40 lat.
Minerał ilmenit (tytanian żelaza) swoją nazwę zawdzięcza Górom Ilmeńskim w Rosji. Największe jego złoża na świecie są w Australii, Afryce Południowej, USA i Norwegii.
– Ilmenit odgrywa istotną rolę w produkcji bieli tytanowej, bo otrzymuje się z niego najlepszy biały pigment, jaki zna natura – mówi kierownik Działu Technologicznego w Jednostce Biznesowej Pigmenty Waldemar Dąbrowski. – Jego pokłady różnią się jednak jakością. A ma ona decydujący wpływ na finalny wyrób i wydajność produkcji.
Jak podkreśla Dąbrowski, każdy rodzaj ilmenitu zostawia ślad jakościowy w końcowym produkcie i nie da się otrzymać dwóch takich samych bieli tytanowych z różnych surowców.
Instalacje produkujące biel tytanową są projektowane pod określony surowiec. Polickie zakłady od początku używają ilmenitu norweskiego, a Titania AS od 40 lat jest ich strategicznym partnerem.
Przy produkcji bieli tytanowej na świecie wykorzystuje się tylko dwie, odmienne technologie. Jedna daje tzw. biel chlorkową, druga – starsza – biel siarczanową. Grupa Azoty Police korzysta z technologii siarczanowej.
– Do produkcji bieli stosuje się również szlakę tytanową, która zawiera znacznie więcej dwutlenku tytanu – dodaje kierownik. – U nas od 20 lat stosuje się ją w mieszance z ilmenitem.
Technologia produkcji bieli tytanowej jest bardzo złożona.
– Od mielenia czarnego ilmenitu do zapakowania białego pigmentu mija 10 dni, podczas których przeprowadza się około 30 operacji – tłumaczy Waldemar Dąbrowski. – Popełnienie podczas nich jakiegokolwiek błędu wpływa na jakość finalnego produktu. Mimo rozwoju wiedzy i w pełni poznanej technologii, nadal najważniejsze jest więc doświadczenie pracowników i ich zrozumienie.
Produkty uboczne, które powstają przy wytwarzaniu bieli tytanowej, są wykorzystywane do produkcji nawozów. Natomiast siarczan żelazawy stosowany jest do oczyszczania ścieków. Pozwala to zoptymalizować koszty i zadbać o środowisko naturalne.
Biel tytanowa (titanium dioxide) jest najlepszym pigmentem, jeśli chodzi o współczynnik rozpraszania światła. Policka ma cząsteczki o wielkości rzędu 300 nanometrów,a przy takim ich rozmiarze światło widzialne bardzo dobrze się rozprasza i np. ściana po pomalowaniu jest idealnie biała. Ponadto jest to najbardziej uniwersalny pigment. Stosuje się go niemal w każdej dziedzinie przemysłu. Z bielą tytanową mamy do czynienia nie tylko w farbach czy powłokach laminowanych, ale również w tworzywach sztucznych, farmaceutykach i kosmetykach czy żywności (jako barwnik E171).
Grupa Azoty Police dostarcza biel tytanową największym firmom produkującym farby i lakiery w Polsce oraz na świecie.
(lm)
