Ewa Kołodziejek

Nie łżyj, łgarzu!

26.11.2021 r. 11:37

Są czasowniki, które wywołują w nas – jak mawia profesor Jan Miodek – niepokój normatywny. Charakteryzują się bowiem wyjątkowym bogactwem form: występują w różnych osobach, liczbach, trybach, czasach, stronach, rodzajach. Można się w tych zawiłościach...
Adres

19.11.2021 r. 08:05

Od dłuższego czasu słowo adres jest składniowo nieustabilizowane, a my, użytkownicy języka, wciąż się wahamy, które połączenie wybrać: na adres, pod adresem, a może pod adres. Za moich studenckich czasów sytuację normatywną jednoznacznie określał obowiązujący...
Przymuszałowie, Pojawowie, Maćkowowie

12.11.2021 r. 11:49

Tytułowe słowa są formami mianownika liczby mnogiej utworzonymi od nazwisk Przymuszała, Pojawa, Maćków. Nazywają co najmniej dwie osoby różnej płci lub tylko płci męskiej. Właściciele tych nazwisk, a także inni użytkownicy polszczyzny, chcący mówić zgodnie...
Ale…

05.11.2021 r. 10:32

Wyraz ale ma do spełnienia wiele ważnych funkcji. Może być spójnikiem, partykułą, wykrzyknikiem. Jako spójnik występuje między zdaniami lub członami zdania, a jego podstawowym zadaniem jest przeciwstawianie ich treści. Tak jest w trzech sytuacjach. Po...
Spolegliwy, czyli jaki?

29.10.2021 r. 09:55

Zadziwiające się losy przymiotnika spolegliwy. Zapożyczyliśmy go prawdopodobnie z języka czeskiego, w którym spolehlivý jest kalką niemieckiego słowa verlässig. Tak jego pochodzenie opisuje „Wielki słownik języka polskiego” pod redakcją Piotra Żmigrodzkiego...
Rondo na Głębokiem

22.10.2021 r. 07:55

Znakomitą większość szczecinian zdziwi umieszczona w tytule forma nazwy dzielnicy miasta. Na Głębokiem? – zapytają. – Przecież nikt z mieszkańców tak nie mówi! To racja, tej formy szczecinianie nie ugruntowali w swoim zwyczaju językowym. Nie mówimy też:...
Dedykowane Monice

15.10.2021 r. 11:48

Mój felieton ma dziś bardziej osobisty charakter, gdyż dedykuję go koleżance Monice, która uległa czarowi słowa dedykowany. Podoba się jej dedykowany używany w tradycyjnym słownikowym znaczeniu ‘ofiarowany, poświęcony komuś’, podoba się też modny anglicyzm...
Audyt, aquapark, tweet

08.10.2021 r. 10:33

Obce słowa w polszczyźnie to zysk dla naszego języka, ale też pewne kontrowersje związane z wymową. Nie zawsze wiadomo, czy lepiej naśladować wymowę obowiązującą w języku, z którego wyraz został zapożyczony, czy raczej dostosować się do zasad polskiej...
Tobie i ci

01.10.2021 r. 11:40

Reguły użycia dwóch tytułowych zaimków są proste i przejrzyste. Jeśli w zdaniu akcentujemy czasownik, to stosujemy krótszą formę towarzyszącego mu zaimka: Dziękuję ci, Widziałam cię, Daję ci to. Jeśli akcent w zdaniu pada na zaimek, to wybieramy formę...
Przysiąść fałdów

24.09.2021 r. 11:23

Jeśli chcesz dobrze zdać egzamin, musisz przysiąść fałdów – słyszeliśmy w czasach szkolnych od swoich rodziców i nauczycieli. Nie wiem, czy ten zwrot jest dziś jeszcze powszechnie znany i czy młode pokolenie rozumie, o jakie fałdy w nim chodzi. Studenci...

Ewa Kołodziejek

Prof. dr hab. Ewa Kołodziejek jest wykładowczynią na Uniwersytecie Szczecińskim, członkinią prezydium Rady Języka Polskiego i autorką wielu książek o poprawnej polszczyźnie.

W „Kurierze Szczecińskim” od 1991 r. publikuje felietony z cyklu „Językowa corrida”.

Ostatnie wpisy

Archiwum

2021 - listopad (4)