Z końcem sierpnia 2022 r. zakończyła się w Szczecinie inwestycja polegająca na przebudowie Stadionu Miejskiego im. Floriana Krygiera. Dzisiaj w miejscu dawnej „Papricany” stoi obiekt nowoczesny, z którego dumni mogą być mieszkańcy i kibice. Potocznie nazywany przez niektórych Czarną Perłą, z pewnością stał się jednym z symboli i nową wizytówką architektoniczną Szczecina.
Obiekt z długą historią
Stadion Miejski im. Floriana Krygiera położony jest w centrum Pogodna, malowniczej dzielnicy miasta Szczecin. Jego historia sięga lat 20. ubiegłego wieku, kiedy to w miejscu dawnej żwirowni powstał obiekt z pełnowymiarową płytą boiska, bieżnią i trybunami. W czasie II wojny światowej zlokalizowano tu punkt obrony przeciwlotniczej. Pamiątki po wydarzeniach wojennych dały o sobie znać w czasie niedawno prowadzonej inwestycji. Po wojnie obiekt został odbudowany i do roku 2019 przechodził mniejsze bądź większe modernizacje. Usprawnienia te jednak nie zapewniały pełnej funkcjonalności obiektu i wiadomo było, że Szczecin potrzebuje nowego stadionu.
Władze Szczecina na przestrzeni lat wielokrotnie przymierzały się do tej inwestycji. Analizowano różne warianty, w tym zmianę lokalizacji – jedną z nich było lotnisko w Dąbiu. Ostatecznie podjęto decyzję o modernizacji stadionu w dotychczasowym miejscu. W 2013 roku rozstrzygnięto konkurs architektoniczny na opracowanie koncepcji rozbudowy obiektu. Przebudowę rozpoczęto jednak dopiero w 2019 r. Opóźnienie spowodowane było zmianą wizji i formy przyszłego obiektu zlokalizowanego przy ulicy Karłowicza, zdecydowano się m.in. na budowę nowej trybuny wschodniej, czyli likwidację charakterystycznego układu trybun w podkówkę. Jednocześnie podjęto decyzję, że wraz ze stadionem zostanie rozbudowane centrum szkoleniowo‑treningowe dla dzieci, młodzieży i piłkarzy.
Od koncepcji do realizacji
Inwestycja, której pełna nazwa brzmiała „Budowa Centrum Szkolenia Dzieci i Młodzieży wraz z przebudową i rozbudową Stadionu Miejskiego im. Floriana Krygiera w Szczecinie”, rozpoczęła się w marcu 2019 roku. Zadanie podzielono na dwa etapy:
• Etap I – obejmował rozbiórkę i budowę trybun południowej i zachodniej oraz budowę budynku Centrum Szkolenia Dzieci i Młodzieży, 4 boisk treningowych, w tym jednego z trybuną na ponad 700 miejsc oraz jednego ze sztuczną murawą i halą pneumatyczną, tzw. balonem, którą rozkłada się na okres jesienno‑zimowy. Wybudowany został również parking.
• Etap II – obejmował budowę nowej trybuny wschodniej, rozbiórkę i budowę trybuny północnej, budowę boiska treningowego od strony ul. Twardowskiego oraz przebudowę pozostałego zagospodarowania terenu – parkingu dla kibiców gości, dróg dojazdowych, chodników, głównego placu wejściowego od strony ul. Twardowskiego.
Dużym wyzwaniem logistycznym było zachowanie możliwości rozgrywania meczów. Pomimo jeżdżącego tuż za ogrodzeniem sprzętu budowlanego stadion normalnie funkcjonował i klub Pogoń Szczecin prowadził na nim rozgrywki, mimo że połowa obiektu była placem budowy. Oczywiście na czas meczu roboty budowlane były wstrzymywane i działająca część stadionu była udostępniana telewizji i ekstraklasie.
Jedną z istotnych faz inwestycji była przebudowa głównej płyty boiska. Prace te prowadzone były w okresie letnim 2020 roku. Presja czasu powodowała, że należało je ukończyć przed rozpoczęciem rozgrywek po letniej przerwie. Najważniejszym elementem przebudowy płyty było jej przesunięcie bliżej trybuny zachodniej. W ramach prac z powierzchni ponad 8 tys. mkw. wywieziono ponad 4 tys. m sześciennych gruntu. W pierwszej kolejności zdjęta została warstwa humusu (warstwy ziemi roślinnej), następnie wykonane zostało korytowanie do głębokości ok. 50 cm. W dalszych etapach robót ułożono geowłókninę, wykonano drenaż i instalacje do nawadniania. Następnie ułożono warstwę odsączającą i instalacje ogrzewania murawy. Dalsze etapy robót obejmowały rozłożenie oraz profilowanie warstwy wegetacyjnej, zainstalowanie zraszaczy, a na końcu na płycie stadionu pojawiła się tzw. murawa hybrydowa – w specjalnie przygotowaną matę z włókien sztucznych wysiewa się wyselekcjonowane gatunki trawy. Nowa murawa nie zdążyła się w pełni ukorzenić, więc w I kwartale 2021 roku została wymieniona.
Niespodzianki w trakcie prac budowlanych
W trakcie prac budowlanych natrafiono na kilka niespodzianek znajdujących się w ziemi. Przy budowie trybun zachodniej i północnej odkryto dwa tunele, najprawdopodobniej z lat 1943–1944, które służyły jako schrony dla ludności cywilnej. Na ścianach widniały napisy po niemiecku oraz rosyjsku, co każe sądzić, że były budowane przez jeńców. Po sprawdzeniu zostały zabezpieczone, zabetonowane i zasypane.
Na tym jednak nie koniec. W toku prac odkopano także ponad 1000 pozostałości po II wojnie światowej: pociski artyleryjskie 75–105 mm, naboje, łuski, czepce balistyczne, granaty ręczne i przeciwpiechotne, mnóstwo pustych pojemników na amunicję. Za każdym razem podczas odkopania takich materiałów, prace budowlane musiały być wstrzymane do czasu przyjazdu saperów, zabezpieczenia znalezisk i wywiezienia ich z terenu budowy, co zdecydowanie komplikowało prowadzenie robót.
Charakterystyka kompleksu – stadion i centrum szkoleniowe
Stadion składa się z czterech trybun o pojemności 21 165 miejsc. Dwie z nich, południowa i zachodnia, posadowione zostały na skarpie. Wschodnia i północna powstały już jako osobne kilkupiętrowe budynki. Tam gdzie pozwalała na to przestrzeń, wygospodarowano pomieszczenia techniczne czy duże magazyny na sprzęt, m.in. do pielęgnacji boisk, zakupiony przez Miasto Szczecin.
Na koronie stadionu widać charakterystyczne pawilony. Znajdują się w nich bary, fanshop, a także toalety czy punkt pierwszej pomocy medycznej. Identyczne pawilony znajdują się we wnętrzu trybuny wschodniej. Dodatkowo w trybunie wschodniej znajdziemy fanshop oraz pub‑muzeum, który prowadzić będzie Klub Pogoń Szczecin. Trybuna północna to tzw. trybuna VIP, wyróżnia się na tle pozostałych – naprawdę jest to pięciokondygnacyjny budynek. Znajdują się w niej pomieszczenia piłkarzy: szatnie, siłownia, odnowa biologiczna. To także część administracyjna z biurami klubu, loże VIP, zaplecze z pomieszczeniami dla mediów, centrum zarządzania i dowodzenia obiektem podczas organizacji imprez masowych, a także podziemny parking. Cechą charakterystyczną stadionu jest przezroczysty dach nad trybuną południową.
Poprzez umiejscowienie w niecce dawnej żwirowni, obiekt usytuowany jest w osi wschód‑zachód, inaczej niż większość stadionów (oś północ‑południe). Takie usytuowanie spowodowało konieczność zastosowania nad trybuną południową zadaszenia z poliwęglanu, dzięki któremu murawa jest dogrzewana przez słońce i ma dostęp do naturalnego światła słonecznego. Pozostała część zadaszenia wykonana jest z blachy stalowej.
Cały kompleks jest w pełni zautomatyzowany i zarządzany z poziomu systemu BMS, za pomocą którego można programować, uruchamiać i monitorować wszystkie instalacje i systemy niezbędne do prawidłowego i bezpiecznego użytkowania obiektu: ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, systemy alarmu pożaru SAP, dźwiękowego systemu ostrzegania DSO czy też monitoring. By spełnić wymagania dla obiektów do organizacji imprez masowych, stadion oraz cały teren objęty przebudową został wyposażony w sieć kamer telewizyjnych połączonych w ramach instalacji CCTV. Zainstalowane są ponadto systemy kontroli dostępu KD oraz włamania i napadu SWIN. Energooszczędne oprawy oświetleniowe typu LED mogą być sterowane z poziomu systemu BMS.
Oprócz stadionu w kompleksie sportowym znajduje się także nowoczesne centrum szkoleniowo‑treningowe. W budynku Centrum Szkolenia Dzieci i Młodzieży znajdują się: szatnie wraz z węzłem sanitarnym dla 386 zawodników, pomieszczenia dla trenerów, pomieszczenia magazynowe, kawiarenka, siłownia oraz odnowa biologiczna. Wybudowany został ponadto kompleks treningowy składający się z pięciu boisk treningowych do piłki nożnej z nawierzchnią hybrydową.
Dwa boiska pełnowymiarowe mają system nawadniania i podgrzewania, dodatkowo jedno z nich wyposażono w system napowietrzania, tak jak główne boisko stadionu, a kolejne w zadaszoną trybunę na 713 osób i infrastrukturę do prowadzenia rozgrywek na poziomie III ligi. Kolejne dwa boiska pełnowymiarowe wyposażone są w automatyczne systemy nawadniania wraz z odzyskiem wód poprzez drenaż, a także w systemy uzdatniania wody do podlewania w niezbędne związki odżywcze. Boisko ze sztuczną nawierzchnią ma o około 10 proc. mniejsze wymiary od boiska pełnowymiarowego i jest wyposażone w halę pneumatyczną.
Obiekt jest dobrze skomunikowany. Dojazd zapewniony jest od strony ulic: Witkiewicza, Twardowskiego oraz Karłowicza. Od strony ul. Witkiewicza znajduje się główny plac parkingowy dla kibiców. Od strony ul. Twardowskiego zlokalizowane są wjazdy na parking VIP, parking podziemny w trybunie północnej oraz parking dla kibiców gości. Od strony ul. Karłowicza zlokalizowany został parking dla mediów oraz wozów transmisyjnych. Do stadionu można też dojechać komunikacją miejską – tramwajami i autobusami. W sąsiedztwie stadionu powstanie również przystanek Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej.
Koszt inwestycji wyniósł ponad 372 mln zł, z czego 2/3 tej kwoty to koszt budowy samego stadionu, 1/3 pochłonęła budowa nowoczesnego centrum szkoleniowego z budynkiem i kompleksem boisk treningowych. Inwestycja była dofinansowana: 30 mln zł przekazało Ministerstwo Sportu i Turystyki na budowę kompleksu szkoleniowego; 93,5 mln pochodziło z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. Wykonawcą inwestycji była spółka Stadion Szczecin Korporacja Budowlana Doraco sp. z o.o. sp.j. Nadzór nad realizacją inwestycji w imieniu Gminy Miasta Szczecin sprawowała spółka Szczecińskie Inwestycje Miejskie sp. z o.o.
Szczeciński stadion zachwyca
„Robi duże wrażenie”. „Wygląda naprawdę świetnie”. „Nie ma piękniejszego stadionu” – tak w oczach znanych dziennikarzy sportowych i ekspertów piłkarskich prezentuje się obiekt przy ul. Twardowskiego.
– Moim zdaniem nie ma piękniejszego stadionu dla realizacji transmisji niż w Szczecinie. Po pierwsze, widać część trybun, kamera jest idealnie zawieszona, po drugie, akustyka jest świetna, a po trzecie, kibice top. Naprawdę można być tym stadionem zauroczonym – powiedział Mateusz Święcicki, komentator Eleven Sports.
Takie zachwyty można było usłyszeć w jednym z odcinków popularnego programu „Misja Futbol”, który emitowany jest na portalu Onet.pl i kanale YouTube „Przeglądu Sportowego”. Eksperci zgromadzeni w studiu omawiają w nim najważniejsze wydarzenia ze świata piłki nożnej. Wątek Stadionu Miejskiego im. Floriana Krygiera w Szczecinie został poruszony przy okazji hitowego meczu Pogoni Szczecin z Lechem Poznań. Podczas tego spotkania po raz pierwszy zostały udostępnione kibicom trzy trybuny, które pomieściły blisko 17 tysięcy osób.
Fani Dumy Pomorza także byli pod wrażeniem nowego stadionu. Pozytywne opinie można było usłyszeć zarówno w trakcie spotkania, jak i po jego zakończeniu, gdy kibice chętnie publikowali w mediach społecznościowych swoje zdjęcia z meczu. Swoją opinię na temat nowej odsłony popularnej „Papricany” wyrazili także inni znani dziennikarze sportowi.
– Szczecin ma jeden z najpiękniejszych stadionów w Polsce. Wygląda naprawdę świetnie, a szczególnie na żywo, podczas meczów robi duże wrażenie wypełniony publicznością, która nie tylko dopinguje, ale także żyje meczem – twierdzi Łukasz Wiśniowski, Foot Truck/Canal+.
– To jest naprawdę fajny obiekt, który robi duże wrażenie i po prostu jest bardzo ładny. W końcu Szczecin ma stadion z prawdziwego zdarzenia – podsumowuje Łukasz Olkowicz, dziennikarz „Przeglądu Sportowego”.
Ostatecznie inauguracja Stadionu Miejskiego im. Floriana Krygiera, podczas której oddano do dyspozycji kibiców wszystkie cztery trybuny, odbyła się 1 października 2022 roku podczas meczu Pogoni Szczecin z Lechią Gdańsk.
